Nền kinh tế không sớm cải thiện, người Việt sẽ phải làm thuê trên mảnh đất màu mỡ của mình

Phát biểu tại phiên thảo luận tình hình kinh tế – xã hội hôm nay, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ sự lo ngại trước việc Việt Nam sắp gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) nhưng chưa có sự chuẩn bị kỹ càng. Điều này sẽ để lại hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế.

“Sức nóng TPP đang phả vào gáy chúng ta, nếu không nhận biết định lượng cụ thể về các cơ hội và thách thách, không tận dụng được cơ hội để cải thiện sức khỏe bên trong của mình, thì nền kinh tế Việt Nam – nền kinh tế nhỏ và yếu nhất trong 12 nền kinh tế trong TPP – hoàn toàn bị đánh chiếm bởi đội quân viễn chinh kinh tế hùng hậu của nước ngoài và cuối cùng chúng ta chỉ là người làm thuê trên mảnh đất màu mỡ của mình”, đại biểu Trần Khắc Tâm nói.

Vị đại biểu này, ngay khi bắt đầu bài phát biểu của mình đã nhắc đến việc “chúng ta đang sống trong nguồn cảm xúc mang tên TPP”, đồng thời dẫn câu chuyện từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trước đây để bày tỏ mối lo ngại của mình.

Theo đại biểu Trần Khắc Tâm, khi Việt Nam gia nhập WTO, nhiều người đã nghĩ kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng 8-9% trong 10 năm liên tiếp, Việt Nam có thể sớm “hóa rồng, hóa hổ” nhưng thực tế lại khác, những tác động bất lợi bên ngoài và yếu kém bên trong đã nhiều phen làm chúng ta lao đao.

“Sau khi gia nhập WTO, có những khoảng trống lớn về thể chế pháp luật cần được sửa đổi, bổ sung. Chúng ta nhận ra đội quân hội nhập quá non nớt về cả tri thức kinh tế, thương mại toàn cầu”, đại biểu Trần Khắc Tâm nói và nhấn mạnh, hội nhập, đàm phán hàng loạt hiệp định tự do vẫn chỉ như là việc của riêng Chính phủ, chứ không phải việc của doanh nghiệp, người dân và phần lớn là bộ máy công chức.

Ông Trần Khắc Tâm thậm chí đã thốt lên rằng “thật bất ngờ” khi doanh nghiệp, đội quân được coi là tiên phong trong hội nhập, nhưng một điều tra gần đây cho thấy có đến 76% doanh nghiệp không biết về Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) và 60% được hỏi cho rằng AEC không ảnh hưởng gì đến mình.

Điều mà vị đại biểu này băn khoăn, đó là để hội nhập thành công phải có thể chế hội nhập và con người hội nhập. Tuy nhiên, trong khi Quốc hội và Chính phủ quyết tâm, quyết liệt hoàn thiện thể chế bằng sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chẳng hạn đặt một nền tảng quan trọng, với việc thông qua các đạo luật như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư…, thì vẫn chưa có con người hội nhập.

“Quy định của pháp luật có tiến bộ đến đâu cũng vẫn có thể bị vô hiệu hóa bởi các lệ làng, thói quen, sự quan liêu, cửa quyền, thờ ơ và vô cảm. Một cái lắc đầu của Chủ tịch UBND tỉnh, một cái xua tay của giám đốc sở, thậm chí sự chậm trễ, vòi vĩnh của công chức hành chính bình thường cũng có thể tước đoạt đi cơ hội làm ăn của doanh nghiệp, người dân”, đại biểu Trần Khắc Tâm bức xúc.

Theo vị này, chúng ta không thể hội nhập thành công nếu như 63 tỉnh, thành trở thành 63 khu vực các cứ, không có sự liên kết, phân công. Không thể thành công nếu các nhà lãnh đạo cứ bày tỏ quyết tâm, các đoàn đàm phán cứ hăng say trên bàn đàm phán, còn cộng đồng doanh nghiệp thì đứng ngoài, người dân thờ ơ, bộ máy công chức đặc biệt ở các cấp cơ sở thì vô cảm.

Đại biểu Trần Khắc Tâm đã bày tỏ “sự xót xa” khi những nỗ lực của các nhà lãnh đạo trong các cuộc gặp gỡ đàm phán, viếng thăm nước ngoài phải tranh thủ giành lấy từng chút cơ hội thuận lợi cho nước mình không được cộng đồng doanh nghiệp biết đến.

Ông cũng lo ngại khi lợi thế giành được của việc tranh co từng câu, từng chữ của các đoàn đàm phán bị bỏ phí, không được chuyển hóa thành những hợp đồng, những đơn hàng mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp và việc làm mới cho người lao động.

“Để thành công trong TPP, giải pháp quan trọng và cấp bách nhất đối với Việt Nam hiện nay chính là đột phá vào con người. Con người và con người. Chỉ có sự đồng lòng từ trên xuống dưới, sự cần cù của mỗi người dân, nhẫn nại và sáng tạo của mỗi doanh nghiệp, tận tụy của từng công chức thì chúng ta mới vượt qua được khó khăn trong giai đoạn hội nhập này”, đại biểu Trần Khắc Tâm nhấn mạnh.