10 sự kiện tiêu biểu ngành Công Thương 2014

1. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 7,6%

Theo Tổng cục Thống kê, tình hình kinh tế – xã hội nước ta năm 2014 phát triển với những tín hiệu tích cực. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2014 ước tính tăng 5,98% so với năm 2013.

Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp tăng 7,15% so với năm trước, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo có chuyển biến khá tích cực với mức tăng cao là 8,45%.

Tính chung cả năm 2014, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp ước tính tăng 7,6% so với năm 2013. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2014 ước tính đạt 2.945,2 nghìn tỷ đồng, tăng 10,6% so với năm 2013, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 6,3%, cao hơn mức tăng 5,5% của năm 2013.

Trong tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm nay, khu vực kinh tế Nhà nước đạt 299,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 10,2% trong khi kinh tế ngoài Nhà nước đạt 2.547,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 86,5%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 97,8 nghìn tỷ đồng, chiếm 3,3%.

2. Kim ngạch xuất khẩu vượt ngưỡng 150 tỷ USD

Kim ngạch hàng hóa xuất khẩu năm 2014 ước tính đạt 150 tỷ USD, tăng 13,6% so với năm 2013. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 48,4 tỷ USD, tăng 10,4%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt đạt 94,4 tỷ USD (không kể dầu thô), tăng 16,7%.

Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực gồm điện thoại các loại và linh kiện, hàng dệt, may, giày dép, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác; điện tử, máy tính và linh kiện vẫn thuộc về khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Trong đó, một số mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn tăng so với năm trước là: Điện thoại các loại và linh kiện đạt 24,1 tỷ USD, tăng 13,4%; hàng dệt may đạt 20,8 tỷ USD, tăng 15,8%; giày dép đạt 10,2 tỷ USD, tăng 21,6%; điện tử máy tính và linh kiện đạt 11,6 tỷ USD, tăng 10%. Ngoài ra còn có thể kể đến thủy sản, cà phê, gạo, hạt điều. Trong khi đó, xuất khẩu dầu thô, cao su và xăng dầu giảm so với năm trước.

Về thị trường hàng hóa xuất khẩu năm 2014, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước tính đạt 28,5 tỷ USD, tăng 19,6% so với năm 2013.

Các thị trường đứng kế sau có thể kể đến là EU (27,9 tỷ USD), ASEAN (19 tỷ USD), Trung Quốc (14,8 tỷ USD), Nhật Bản (14,7 tỷ USD), Hàn Quốc (7,8 tỷ USD).

3. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành Công Thương

Theo Quyết định số 2146/QĐ-TTg ngày 01/12/2014, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành Công Thương phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Thủ tướng làm việc với Bộ Công Thương. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo đó, tái cơ cấu ngành Công Thương theo lĩnh vực: Công nghiệp; năng lượng; thương mại; hội nhập kinh tế quốc tế. Phát triển một số ngành công nghiệp sản xuất sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Trong lĩnh vực công nghiệp, sẽ phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên hướng đến tập trung phát triển một số ngành công nghiệp: sản xuất sản phẩm có giá trị gia tăng cao; giá trị sản xuất lớn; tạo thị trường cho công nghiệp hỗ trợ phát triển; sử dụng công nghệ cao; tạo nhiều việc làm đòi hỏi trình độ cao; giảm dần các lĩnh vực sử dụng nhiều tài nguyên khoáng sản và lao động giản đơn.

Cơ cấu lại mô hình hoạt động của một số đơn vị thuộc lĩnh vực năng lượng. Tìm kiếm, đa dạng hóa trong huy động nguồn vốn đầu tư cho phát triển ngành năng lượng. Phân bổ nguồn vốn đầu tư hợp lý, đầu tư trong và ngoài nước đảm bảo hiệu quả kinh tế và an ninh năng lượng quốc gia.

Đẩy mạnh tập trung nguồn vốn Nhà nước và khuyến khích doanh nghiệp tự bỏ vốn điều tra cơ bản địa chất tìm kiếm, thăm dò đánh giá tài nguyên trữ lượng trên đất liền và thềm lục địa biển Việt Nam làm cơ sở để kêu gọi đầu tư và đấu thầu các hoạt động khai thác mỏ.

Trong lĩnh vực thương mại, sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Kế hoạch của ngành Công Thương triển khai chương trình hành động thực hiện Chiến lược Xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020, định hướng đến năm 2030.

4. Cổ phần hóa thành công Tập đoàn Dệt may Việt Nam

Ngày 22/9/2014, nhà đầu tư đã mua hết số cổ phần đã đăng ký tại buổi đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex). Buổi đấu giá diễn ra ở Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM. Theo đó, Vinatex đưa ra 121.999.150 cổ phần với mức giá khởi điểm 11.000 đồng/cổ phần.

Phiên đấu giá thu hút 87 nhà đầu tư tham gia, trong đó có 15 nhà đầu tư tổ chức. Cuối buổi, toàn bộ 87 nhà đầu tư tham gia đều trúng đấu giá, khối lượng giao dịch thành công đạt 110.558.200 cổ phần. Giá đấu thành công bình quân 11.000 đồng/cổ phần, bằng với giá khởi điểm.

Theo phương án cổ phần hóa Vinatex được Chính phủ phê duyệt, tập đoàn này có vốn điều lệ 5.000 tỉ đồng. Sau khi cổ phần hóa, nhà nước nắm giữ 51% vốn, còn lại 24% bán cho nhà đầu tư chiến lược, 0,6% cho người lao động và 24,4% các nhà đầu tư khác.

5. Đưa điện lưới quốc gia ra huyện đảo Lý Sơn

Ngày 28/9/2014, tại huyện đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức Lễ Khánh thành Dự án cấp điện từ hệ thống điện Quốc gia cho huyện đảo Lý Sơn bằng cáp ngầm.

Những mét cáp cuối cùng được kéo vào đảo. Ảnh: Báo Quảng Ngãi

Phát biểu tại Lễ khánh thành Dự án, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của các Bộ, ngành, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực miền Trung, chính quyền địa phương và các nhà thầu đã tập trung nguồn lực thực hiện Dự án này, hoàn thành vượt tiến độ đề ra.

Tiếp sau huyện đảo Lý Sơn, huyện đảo Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang tiếp tục được đầu tư kéo điện lưới quốc gia từ đất liền ra xã Hòn Tre là Trung tâm Hành chính – Kinh tế huyện này. Theo Sở Công Thương tỉnh Kiên Giang, dự án công trình dự kiến hoàn thành đóng điện vào dịp Tết Nguyên đán Ất Mùi năm 2015.

6. Kết thúc đàm phán 3 Hiệp định thương mại tự do

Từ ngày 8 – 14/12/2014, Vòng đàm phán cuối cùng của Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan (Nga-Belarus-Kazakhstan) cơ bản đã kết thúc. Hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình trao đổi, tham vấn nội bộ để nhanh chóng hoàn tất những vấn đề kỹ thuật còn lại để có thể ký kết Hiệp định vào đầu năm 2015.

Chiều 10/12/2014, tại Busan, Hàn Quốc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Bộ Thương mại Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Yoon Sang-jick đã ký Biên bản thoả thuận về kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) với sự chứng kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye.

Ngoài ra, Việt Nam đang tích cực tham gia các vòng đàm phán các FTA còn lại để tiến tới kết thúc như FTA với Liên minh châu Âu; Khối mậu dịch tự do (EFTA); Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP); Hiệp định đối tác toàn diện khu vực (RCEP)… tiến tới sớm kết thúc các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương.

Trong đó nhiều khả năng FTA Việt Nam-EU sẽ được hoàn thành trong vài tháng tới như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Manuel Barroso đã thống nhất trong chuyến thăm làm việc của Thủ tướng tới EU và một số nước châu Âu hồi tháng 10/2014.

Tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11-2014, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết các vòng đàm phán về TPP đang được các quốc gia, trong đó có Việt Nam, triển khai hết sức tích cực để có thể kết thúc đàm phán sớm nhất trong năm 2015.

Tại lễ ký Biên bản thoả thuận về kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: “Nhìn tổng quan với triển vọng hoàn tất 14 Hiệp định thương mại tự do FTA trong thời gian tới, môi trường pháp luật, kinh doanh Việt Nam sẽ thay đổi rất lớn, rất căn bản, thuận lợi hơn, cạnh tranh hơn.”

7. Thành lập Ban chỉ đạo Quốc gia về chống buôn lậu, hàng giả

Ngày 23/05/2014, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) đã ký các Quyết định số 31/QĐ-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả: Ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu lực lượng Công an, Quản lý thị trường đẩy mạnh điều tra, giám sát các cơ sở sản xuất hàng giả, hàng nhái. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Theo Quy chế, Trưởng Ban, Phó Trưởng Ban chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ trên cơ sở hồ sơ, tài liệu và tình hình thực tế; triệu tập họp Ban Chỉ đạo 389 hàng quý, hoặc đột xuất khi có vấn đề, vụ việc phức tạp, nghiêm trọng; thành lập hoặc chỉ đạo thành lập các đoàn công tác liên ngành để kiểm tra thực hiện nếu cần thiết.

8. Dự án sản xuất phân bón DAP số 2 bắt đầu đi vào hoạt động tại Lào Cai

Sáng 28/12, tại Khu công nghiệp Tằng Loỏng (huyện Bảo Thắng, Lào Cai), lãnh đạo ngành Công Thương và tỉnh Lào Cai đã tham dự Lễ xuất xưởng lô sản phẩm phân bón DAP đầu tiên của Công ty Cổ phần DAP số 2-VINACHEM.

Lô sản phẩm phân bón DAP đầu tiên sản xuất từ ngày 26 đến 28/12/2014 đã đạt sản lượng 900 tấn. Theo đánh giá của Công ty Cổ phần DAP số 2 và các chuyên gia, trong những ngày đầu hoạt động có tải, dây chuyền sản xuất của nhà máy đã đạt 60% công suất so với thiết kế là 330.000 tấn sản phẩm/năm.

Lô sản phẩm đầu tiên đạt tất cả các thông số quy định về chất lượng. Kế hoạch của Nhà máy là từ nay đến đầu quý 1/2015 sẽ tiếp tục vận hành sản xuất để hiệu chỉnh các thông số kỹ thuật cho toàn bộ dây chuyền được đồng bộ.

9. Triển khai Dự án xây dựng Nhà máy điện phân nhôm ở Nhân Cơ, Đăk Nông

Lễ động thổ dự án xây dựng Nhà máy điện phân nhôm ở Nhân Cơ, Đăk Nông đã được tổ chức sáng 4/9/2014 tại Khu công nghiệp Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông.

Dự án Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông là một mắt xích quan trọng kết nối chuổi sản phẩm từ Alumin tại Nhân Cơ và Tân Rai và công nghiệp phụ trợ có ảnh hưởng lớn đến nghành công nghiệp Nhôm nói riêng và nền công nghiệp nói chung.

Sản phẩm đầu ra của dự án là sản phẩm công nghiệp nguồn, trước hết thay thế hàng nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nhôm trong nước, góp phần cải thiện cán cân thương mại và cân đối ngoại tệ, đồng thời là sản phẩm đầu vào của ngành công nghiệp nhôm như: Sản xuất linh kiện phụ tùng ôtô, xe máy, nhôm cuộn, nhôm định hình… Trong tương lai sẽ hình thành khu công nghiệp nhôm đầu tiên ở nước ta.

Ảnh minh họa.

10. Bắt đầu bán xăng sinh học E5 tại 7 tỉnh, thành phố

Từ ngày 1/12/2014, xăng sinh học E5 được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên địa bàn 7 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Theo lộ trình, xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên toàn quốc là xăng E5 từ 1/12/2015; là xăng E10 tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa – Vũng Tàu từ 1/12/2016; và áp dụng xăng E10 trên phạm vi toàn quốc từ 1/12/2017.