Hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế và trong khu vực

Đây là nội dung phát biểu của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tại Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam – Vietnam Venture Summit 2022 với chủ đề “Dịch chuyển của dòng vốn đầu tư toàn cầu”.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam ngày càng sôi động, hấp dẫn và chất lượng hơn

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, kể từ năm 2019, Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam – Vietnam Venture Summit đã trở thành một sự kiện thường niên, là nơi quy tụ, kết nối hiệu quả các quỹ đầu tư quốc tế với cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam. Tại Diễn đàn các năm 2019 và 2020, các quỹ đầu tư đã cam kết đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam với số vốn cam kết tăng dần qua các năm, từ 425 triệu USD năm 2019 lên 815 triệu USD năm 2020. Trong giai đoạn 2020-2022, số vốn đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã đạt gần 2 tỷ đô la Mỹ. Điều này cho thấy, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế và trong khu vực.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều chính sách về tài khóa và tiền tệ, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh sau Covid, tạo điền đề cho nhiều Quỹ đầu tư kết nối, tổ chức nhiều hoạt động trao đổi, gặp gỡ doanh nghiệp, thúc đẩy các thương vụ đầu tư tại Việt Nam.

Riêng 6 tháng đầu năm 2022, tổng số thương vụ thành công tại Việt Nam chiếm 19% số thương vụ của toàn khu vực Đông Nam Á. Các Quỹ đầu tư cũng đồng thời đóng vai trò như các đơn vị ươm tạo, tăng tốc cho nhiều startups; hỗ trợ toàn diện cho các startups về nguồn hỗ trợ tài chính, kiến thức, năng lực vận hành, phát triển, thương mại hóa sản phẩm, góp phần tạo ra những giá trị vượt trội cho startups Việt Nam khi vươn ra thị trường quốc tế, giúp hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam ngày càng sôi động, hấp dẫn và chất lượng hơn.

Việt Nam vẫn tiếp tục đạt được những kết quả tích cực về kinh tế

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, đứng trước những khó khăn, thách thức hiện nay, Chính phủ Việt Nam luôn bám sát mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, tiếp tục đẩy lùi dịch bệnh và tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp sớm phục hồi sau đại dịch. Mặc dù còn nhiều khó khăn, Việt Nam vẫn tiếp tục đạt được những kết quả tích cực về kinh tế.

Trong 11 tháng năm 2022, vốn thực hiện của các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam ước đạt gần 20 tỷ đô-la Mỹ, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm 2021 và là mức tăng cao nhất của 11 tháng trong 5 năm trở lại đây. Số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường từ đầu năm đến hết tháng 11 tăng 33,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó có 137,8 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới.

Đối với đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, trong 9 tháng đầu năm, Việt Nam đã thu hút gần 500 triệu đô-la đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ. Số lượng các thương vụ đầu tư ở các vòng gọi vốn giai đoạn sau đã cao hơn so với cùng kỳ 2021, chứng tỏ một lượng lớn các công ty startups Việt Nam đang dần lớn mạnh, thu hút được nguồn vốn lớn hơn qua các năm. Đây cũng là những tín hiệu đáng mừng cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam.

Nhiều chính sách hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái

Có thể nói, trong nhiều năm qua, hoạt động đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo đã được Chính phủ và các cơ quan quản lý hết sức quan tâm và đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái theo pháp luật về đầu tư, pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, các chương trình, đề án hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ chuyển đổi số quốc gia và chuyển đổi số cho doanh nghiệp…

Đến nay, Việt Nam có 20 quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo tư nhân được thành lập theo Nghị định số 38/2019/NĐ-CP của Chính phủ với tổng số vốn điều lệ đạt hơn 100 tỷ đồng. Chất lượng thể chế và năng lực xây dựng chính sách cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư được quốc tế đánh giá cao.

Tại Báo cáo Đổi mới sáng tạo (GII), chỉ số xếp hạng về Thể chế tăng hạng mạnh từ vị trí thứ 83 năm 2020 và 2021, lên vị trí thứ 51 năm 2022. Những cơ chế, chính sách hỗ trợ của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tạo ra tiền đề cần thiết cho sự phát triển mạnh mẽ các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, bước đầu thiết lập được hệ thống các đơn vị hỗ trợ, ươm tạo từ viện, trường, đến doanh nghiệp, các mạng lưới tư vấn, cố vấn khởi nghiệp sáng tạo trên phạm vi toàn quốc.

“Tuy nhiên, ngoài việc phát triển các chủ thể hệ sinh thái, cần sớm hình thành một môi trường đầu tư khởi nghiệp sáng tạo thực chất và hiệu quả để nhà đầu tư trong nước và quốc tế có thể rót vốn cũng như rút vốn một cách chủ động, linh hoạt và minh bạch”, Bộ trưởng nói. Đồng thời thông tin thêm, trong nội dung phát biểu tại Techfest Việt Nam 2022 cách đây 02 tuần, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh cần tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách thúc đẩy thị trường vốn theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế. Tại Chiến lược quốc gia về cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành cũng đã đề ra định hướng rà soát, sửa đổi thể chế về đầu tư khởi nghiệp sáng tạo theo hướng tạo thuận lợi cho các hoạt động góp vốn, mua cổ phần, mua bán sáp nhập doanh nghiệp công nghệ.

Để thực hiện được yêu cầu, nhiệm vụ nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, các Quỹ đầu tư, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ là những đối tác quan trọng của Chính phủ, các Bộ ngành để cùng chia sẻ, hỗ trợ và đóng góp ý kiến trong việc hoạch định chính sách về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, giúp Việt Nam có được một môi trường kinh doanh ngày càng hấp dẫn hơn trong khu vực và trên thế giới.

Nghiên cứu, báo cáo khả năng xây dựng Luật Đầu tư mạo hiểm

Nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong thời gian tới sẽ là nghiên cứu, báo cáo khả năng xây dựng Luật Đầu tư mạo hiểm và đề xuất cơ chế thành lập quỹ hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo huy động từ nguồn vốn xã hội hóa, không sử dụng ngân sách nhà nước với mục tiêu hỗ trợ nhanh chóng, hiệu quả cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo tiềm năng. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các Quỹ đầu tư, các doanh nghiệp, tập đoàn, các startups cùng đồng hành với Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, thành lập cơ chế đầu tư, hỗ trợ thật hiệu quả, khai thác tốt các nguồn lực dành cho đổi mới sáng tạo.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các đại biểu cùng trao đổi, làm rõ bức tranh về dòng chảy đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trên thế giới và tại Việt Nam, những lĩnh vực công nghệ thu hút đầu tư, cũng như đề xuất các chính sách, giải pháp thúc đẩy hơn nữa hoạt động đầu tư cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tại Việt Nam.

Chủ đề của Diễn đàn là “Dịch chuyển của dòng vốn đầu tư toàn cầu” để phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn đầu tư quốc tế. Sự dịch chuyển đó không chỉ là dòng vốn mà chính là dòng chảy của tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chính tri thức, công nghệ trong các sản phẩm, dịch vụ được tạo nên từ quá trình đổi mới sáng tạo sẽ là thước đo giá trị cho hoạt động đầu tư tài chính.

Diễn đàn sẽ trao đổi sâu hơn, toàn diện hơn về dòng chảy giá trị, bao gồm cả tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn vốn trên thị trường, để thấy được những xu hướng, những thách thức và cả cơ hội của khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam nằm trong bối cảnh chung của khu vực và toàn cầu.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ tin tưởng các nhà đầu tư và cộng đồng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tham gia Diễn đàn sẽ tìm được những kết nối mới, cơ hội mới và quan trọng hơn là nhìn thấy Việt Nam như một điểm đến tin cậy của của các nhà đầu tư. Đồng thời đánh giá cao các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, quỹ đầu tư và các đối tác đã ủng hộ, đồng hành cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong các chương trình, hoạt động thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp thời gian qua và mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ. Năm 2023 với nhiều thành công cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Việt Nam hiện được đánh giá là viên ngọc quý mới nhất của Đông Nam Á

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Vinnie Lauria, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Golden Gate Ventures cho biết, trong thập kỷ đầu tiên của hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á, Xinh-ga-po và In-đô-nê-xi-a là những động lực tăng trưởng hàng đầu, trong đó Xinh-ga-po mang đến nguồn tài chính và con người, In-đô-nê-xi-a mang đến một thị trường nội địa khổng lồ. Đến năm 2022, Việt Nam là trụ cột thứ ba của tam giác vàng này, mang đến sự kết hợp hoàn hảo giữa tài năng công nghệ hàng đầu, một văn hóa khởi nghiệp vốn có của Việt Nam và thị trường nội địa đang phát triển nhanh chóng. Khi kết hợp các yếu tố này với nhau đã giải thích được tại sao ngày càng có nhiều nhà đầu tư toàn cầu đặt cược lớn vào Đông Nam Á.

Ông Vinnie Lauria đánh giá cao những kết quả Việt Nam đạt được trong phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là trong thu hút đầu tư nước ngoài. Và đạt được những kết quả đó là do Việt Nam đã có quá trình lên kế hoạch dài hạn; đầu tư cho giáo dục, đầu tư nhiều cho cơ sở hạ tầng sản xuất công nghệ cao. Điều này đã thu hút được nhiều lớn nhất thế giới đã có mặt tại Việt Nam. Việt Nam không những là trụ cột tam giác vàng mà là quốc gia được thế giới đánh giá cao về tăng trưởng; tâm thế Việt Nam ngày càng được nâng lên; cơ hội cho các nhà đầu tư.

Theo Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới năm 2022 từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), sự xuất hiện và phát triển của châu Á được dự đoán sẽ chứng kiến mức tăng trưởng GDP cao nhất 4,9% vào năm 2023 trong số các khu vực trọng điểm toàn cầu, bao gồm châu Âu, Mỹ, Mỹ Latinh và Trung Đông. Sự cởi mở khu vực đối với thương mại, trình độ giáo dục ngày càng cao, lực lượng lao động cũng ngày càng lành nghề, dân số trẻ, khả năng cơ động cao kết hợp của chuỗi cung ứng khu vực đã biến Đông Nam Á trở thành một trung tâm sản xuất hấp dẫn trong các lĩnh vực khác nhau như điện tử, ô tô, dược phẩm và dệt may, đồng thời là điểm nóng cho đổi mới kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, Đông Nam Á đã tham gia nhiều thỏa thuận thương mại và đều mang lại cơ hội lớn để vươn tới cả ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có hiệu lực, cùng các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư ASEAN ký kết gần đây, được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy FDI trong khu vực bền vững hơn trong trung và dài hạn.

Một trong những lý do khiến Đông Nam Á tiếp tục có tiềm năng dài hạn là sự kết hợp độc đáo giữa các thị trường. Trong đó, “Tam giác vàng khởi nghiệp” Việt Nam – Xinh-ga-po – In-đô-nê-xi-a đang trỗi dậy và trở thành động lực tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới. Báo cáo “Tam giác vàng khởi nghiệp Đông Nam Á” của Golden Gate Ventures ghi nhận sự “cộng sinh” của các thị trường Xinh-ga-po, In-đô-nê-xi-a và Việt Nam sẽ mở ra cơ hội tăng trưởng tiếp theo cho Đông Nam Á.

Giờ đây, Việt Nam đã và đang tham gia “Tam giác vàng khởi nghiệp Đông Nam Á” bằng cách mang tới một thị trường nội địa trẻ, sôi nổi với những tài năng công nghệ lớn và sự đổi mới liên tục. Cơ hội từ tam giác vàng này khó có thể tái tạo ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới và sức mạnh của bộ ba Xinh-ga-po – In-đô-nê-xi-a – Việt Nam sẽ khiến Đông Nam Á trở thành thỏi nam châm thu hút dòng vốn đầu tư toàn cầu.

Việt Nam hiện được đánh giá là viên ngọc quý mới nhất của Đông Nam Á và sự trỗi dậy của đất nước nhỏ bé này là kết quả từ sức hấp dẫn của thị trường với các nhà đầu tư, cũng như sự hỗ trợ từ phía chính phủ với hệ sinh thái khởi nghiệp./.