Phát huy truyền thống, nắm bắt thời cơ, đổi mới sáng tạo, quyết liệt hành động

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu kết luận Hội nghị. Ảnh: MPI

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị toàn thể cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức và người lao động ngành Kế hoạch và Đầu tư cần tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống quý báu của Ngành; phải duy trì được bản lĩnh kiên định, kiên trì, dám nghĩ dám làm, biết làm và phải làm bằng được với tinh thần “không có gì là không thể”; phải bước đi tiên phong với tầm nhìn mới và tư duy đổi mới sáng tạo; phải giữ một cái đầu lạnh để có thể tỉnh táo nhận định tình hình, biến khó khăn, thách thức thành cơ hội; nhưng cũng cần một trái tim nóng để nêu cao tinh thần đoàn kết, không ngừng nỗ lực, khát vọng, biết đồng cảm, chia sẻ và cống hiến, hướng tới vì hạnh phúc của Nhân dân và hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

Hội nghị trực tuyến toàn ngành là dịp để cùng nhau nhìn lại kết quả đã thực hiện trong 5 năm qua và năm 2020, đồng thời chuẩn bị thực hiện ngay Nghị quyết 01. Năm 2021 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, năm khởi đầu của Chiến lược Phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021-2025 với những mục tiêu phát triển đã được bàn bạc, chuẩn bị kỹ lưỡng để trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII thông qua, bắt đầu một giai đoạn phát triển mới của đất nước, giai đoạn đưa đất nước thực hiện các mục tiêu phát triển thịnh vượng gắn với các dấu mốc lịch sử trọng đại của dân tộc như: năm 2025 – Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, năm 2030 – Kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và năm 2045 – Kỷ niệm 100 năm thành lập nước.

“Nhiệm vụ đặt ra cho ngành Kế hoạch và Đầu tư trong năm 2021 và thời gian tới là rất nặng nề nhưng cũng rất vinh dự và tự hào, đòi hỏi phải đặc biệt quan tâm, nỗ lực tối đa, quyết liệt hành động để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm, tạo điều kiện thuận lợi thực hiện thành công các mục tiêu phát triển 5 năm và 10 năm tới”, Bộ trưởng nói.

Phát huy vai trò tiên phong, đi đầu trong cải cách và đổi mới, tham mưu nhiều chính sách then chốt

Trước bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, toàn ngành Kế hoạch và Đầu tư vượt qua nhiều khó khăn thách thức, đoàn kết đồng lòng, cống hiến trí tuệ và sức lực, thể hiện bản lĩnh và trách nhiệm, tiếp tục phát huy truyền thống tiên phong trong đổi mới, cải cách của Ngành để có những tham mưu, đề xuất mới về thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách, mô hình kinh tế mới cũng như giải pháp điều hành kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đóng góp chung vào sự nghiệp phát triển đất nước, thực hiện tốt chức năng của một cơ quan tham mưu chiến lược, tổng hợp khẳng định vai trò kiến trúc sư trưởng của nền kinh tế.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng điểm lại những khó khăn, thách thức khi bước vào thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2016-2020. Đứng trước những khó khăn, thách thức, toàn Ngành đã phát huy vai trò tiên phong, đi đầu trong cải cách và đổi mới, tham mưu nhiều chính sách then chốt để tạo động lực cho nền kinh tế phát triển mạnh mẽ với các nhiệm vụ nổi bật như tiên phong khởi xướng làn sóng cải cách thể chế, với tư tưởng đổi mới mạnh mẽ, tư duy phát triển mang tính đột phá, táo bạo, có tầm nhìn dài hạn và chiến lược, vượt qua những lợi ích cục bộ, vì sự nghiệp phát triển chung của đất nước để đề xuất xóa bỏ hàng nghìn điều kiện kinh doanh bất hợp lý, góp phần xây dựng niềm tin, sự hứng khởi và tinh thần đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp lan tỏa sâu rộng trong toàn xã hội, người dân và doanh nghiệp.

Về công tác tham mưu xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, với trách nhiệm được giao là cơ quan thường trực của Tổ Biên tập thuộc Tiểu ban Kinh tế – Xã hội phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành trung ương, địa phương, các viện, trường, các tổ chức trong và ngoài nước địa phương tổng hợp, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021-2025. Các văn kiện này sẽ là kim chỉ nam, phương hướng, đường lối phát triển của đất nước trong chặng đường mới.

Thực hiện tốt công tác hậu kiểm và ứng dụng công nghệ thông tin

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Về công tác quản lý nhà nước về đầu tư công, Bộ đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Đầu tư công số 39/2019/QH14 với nhiều quy định mới giúp quản lý chặt chẽ hơn toàn bộ quá trình đầu tư công nhưng cũng đẩy mạnh phân cấp, trao quyền, trao sự chủ động trong quản lý hoạt động đầu tư công gắn với trách nhiệm của từng cấp, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý sử dụng vốn nhà nước đối với toàn bộ quá trình đầu tư.

Năm 2019, lần đầu tiên sau nhiều năm, chúng ta đã giao một lần toàn bộ kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2020, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương được toàn quyền chủ động điều hòa vốn giữa các dự án trong năm kế hoạch. Các dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn không bị bó buộc trong phạm vi danh mục đã được giao mà được điều chỉnh, bổ sung một cách linh hoạt theo mục tiêu và nhu cầu phát triển.

Những cải cách này đã thực sự khắc phục tình trạng nhiều năm qua như đầu tư công dàn trải, phân tán; chậm trễ trong bố trí và điều chuyển vốn; giảm thủ tục hành chính, tạo sự thông thoáng nhưng gắn liền trách nhiệm rõ ràng và bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước thông qua thực hiện tốt công tác hậu kiểm và ứng dụng công nghệ thông tin. Việc bố trí nguồn vốn đầu tư công trong giai đoạn 2021-2025 tiếp tục được đổi mới mạnh mẽ, bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội với kế hoạch đầu tư công…

Về thu hút đầu tư FDI, giai đoạn 2016-2020, vốn đăng ký và vốn thực hiện tăng mạnh so với giai đoạn trước, đặc biệt là năm 2020, mặc dù tình hình rất khó khăn nhưng các nhà đầu tư vẫn tiếp tục tin tưởng vào thị trường và môi trường đầu tư của Việt Nam, triển khai mở rộng các hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là tín hiệu tích cực và cần phải tiếp tục nỗ lực để đáp ứng kỳ vọng của các nhà đầu tư.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì tổng kết, đánh giá toàn diện 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài năm 2018 và xây dựng Đề án trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 về hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài. Theo đó việc thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong thời gian tới phải có chọn lọc hơn, hướng tới việc lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu.

Về phát triển doanh nghiệp, kinh tế tập thể, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước được đẩy mạnh, tập trung vào những ngành, lĩnh vực then chốt. Cơ chế hoạt động của doanh nghiệp nhà nước đã đổi mới theo hướng tự chủ kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng, công khai, minh bạch hơn. Hiệu quả hoạt động, năng lực cạnh tranh của một số doanh nghiệp nhà nước được nâng lên. Từng bước tách bạch chức năng quản lý nhà nước và đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Khu vực kinh tế tư nhân đang ngày càng lớn mạnh, từng bước khẳng định là một động lực quan trọng của đất nước. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn của Việt Nam được hình thành và dẫn đầu trong một số ngành lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế…

Về công tác xây dựng quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, Luật Quy hoạch là cơ sở pháp lý để thực hiện thống nhất, đồng bộ các loại quy hoạch phát triển trên phạm vi cả nước, tránh chồng chéo, lãng phí, dàn trải trong sử dụng các nguồn tài nguyên, nguồn lực phát triển kinh tế – xã hội. Sau khi Luật ra đời đã loại bỏ 692 quy hoạch không phù hợp, rà soát 320 quy hoạch đã được lập hoặc phê duyệt để tích hợp vào quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Đây là kết quả bước đầu để sớm xây dựng, hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt những quy hoạch phát triển mới phù hợp với tầm nhìn phát triển của đất nước, với mục tiêu sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, bền vững hơn.

Về công tác tham mưu cơ chế chính sách chỉ đạo điều hành kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, trong giai đoạn vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thể hiện tốt bản lĩnh và trách nhiệm của mình, thực hiện xuất sắc vai trò tổng tham mưu trưởng của nền kinh tế, chủ động trong công tác tham mưu xây dựng các kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội hằng năm, các kịch bản tăng trưởng kinh tế, phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ, đồng thời, phối hợp tốt với các cơ quan tổng hợp trong điều hành linh hoạt các chính sách tài chính, tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác…

Dấu ấn rõ nét nhất là trong giai đoạn 2017-2019, khi nền kinh tế đạt được nhiều thành tựu quan trọng và toàn diện trên tất cả các mặt. Các năm 2018-2019, tiếp tục tham mưu cho Chính phủ nhiều giải pháp điều hành quyết liệt và hiệu quả. Năm 2020, khi phải đối mặt với những khó khăn chưa từng có trong lịch sử do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thiên tai bão lũ, sạt lở đất nghiêm trọng…, một lần nữa, trí tuệ và bản lĩnh tiên phong của Ngành được phát huy mạnh mẽ.

Ngành Kế hoạch và Đầu tư đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, đổi mới sáng tạo, xây dựng các mô hình kinh tế mới và chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; gương mẫu, chứng minh là đơn vị tiên phong trong ứng dụng khoa học, công nghệ thông tin, hiện thực hóa việc Chuyển đổi số toàn diện, tiêu biểu như việc xây dựng và hình thành các hệ thống thông tin quản lý, cơ sở dữ liệu về đăng ký Doanh nghiệp; Đấu thầu qua mạng; Đầu tư công; đầu tư nước ngoài; Cổng thông tin quốc gia về giám sát đánh giá đầu tư; thông tin thống kê quốc gia…; tham gia nghiên cứu, xây dựng Nghị quyết số 52 của Bộ Chính trị; xây dựng Chiến lược Quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ, các mô hình kinh tế mới, như kinh tế ban đêm, kinh tế chia sẻ… nhằm đón đầu các xu hướng phát triển mới của thời đại, phát huy tối đa tiềm lực của đất nước để bứt phá và vươn lên mạnh mẽ…

Cùng với công tác chuyên môn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng luôn quan tâm đến các vấn đề xã hội thông qua các hoạt động hỗ trợ cộng đồng, người yếu thế, có hoàn cảnh khó khăn. Những hoạt động xã hội đã góp phần bồi đắp, phát huy nét văn hóa, nhân văn của những người tham gia hoạch định, tham mưu chính sách, góp phần thực hiện tốt hơn sứ mệnh kiến tạo môi trường mà mọi người dân có cơ hội tham gia đóng góp vào sự phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Từ các kết quả, thành tựu đạt được cũng như các tồn tại, hạn chế trong giai đoạn vừa qua, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra các bài học kinh nghiệm để có thể thực hiện tốt hơn nữa vai trò, chức trách của người tham mưu, hoạch định chính sách phát triển kinh tế – xã hội cho đất nước. Đồng thời nhấn mạnh, bối cảnh thế giới và trong nước năm 2021 vẫn còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, khó khăn, thách thức luôn đi kèm với những cơ hội rộng mở. Bối cảnh phát triển mới, đặc biệt là bối cảnh “hậu Covid-19”, 13 Hiệp định FTA thế hệ mới được ký kết, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự dịch chuyển của dòng thương mại và đầu tư quốc tế, thời kỳ dân số vàng… cũng đang tạo ra thời cơ lớn để cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi số, chuyển đổi mô hình hướng tới tăng trưởng nhanh, bền vững và bao trùm.

Hành động ngay, mạnh mẽ và quyết liệt để không bỏ lỡ các cơ hội, dù là nhỏ nhất

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị toàn Ngành phải hành động mạnh mẽ và quyết liệt để không bỏ lỡ các cơ hội, dù là nhỏ nhất. Trong năm 2021 và những năm tới, cần tập trung, thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu như cần một tư duy mới, cách tiếp cận mới, nhanh chóng theo hướng tích cực, theo kịp xu thế thời đại. Phải thay đổi tư duy quản lý từ chủ yếu là kiểm soát, cho phép (tiền kiểm) sang chủ yếu phục vụ thúc đẩy phát triển (hậu kiểm). Có cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Qua đại dịch Covid-19 đã cho ta bài học sâu sắc, cần nhận thấy rằng đây vừa là khó khăn nhưng cũng mang đến cơ hội cho Việt Nam nắm lấy để bứt phá và trỗi dậy khi các cấu trúc kinh tế như sản xuất, thương mại, đầu tư cũng như trật tự thế giới sẽ có sự điều chỉnh và thay đổi sâu sắc. Từ đó, phải có các quyết sách đúng đắn và kịp thời.

Với vai trò là cơ quan tổng tham mưu trưởng, phải kiên trì, tiên phong và đẩy nhanh việc cải cách, nghiên cứu định hướng chính sách về cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng nâng cao sức cạnh tranh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển đổi số, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo… Tranh thủ tận dụng nguồn lực con người để phát triển đất nước, nhất là trong giai đoạn dân số vàng, trước khi chuyển sang giai đoạn già hóa dân số.

Đồng thời, cần tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, trên nền tảng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp; đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt quy hoạch; tăng cường huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực; phát triển kinh tế biển, đô thị lớn; tăng cường liên kết vùng; xây dựng nông thôn mới; nâng cao chất lượng và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực gắn với đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng và phát triển mạnh mẽ khoa học – công nghệ; tiếp tục quan tâm hơn nữa đến các vấn đề xã hội, tích cực thực hiện các hoạt động chia sẻ, hỗ trợ cộng đồng để vừa duy trì được truyền thống nhân văn của con người ngành Kế hoạch và Đầu tư, vừa thấu hiểu hơn các đối tượng chính sách, gần gũi hơn với Nhân dân, từ đó bảo đảm được sự hiệu quả, công bằng trong thiết kế, xây dựng và thực thi chính sách.

Năm 2021 là năm có nghĩa đặc biệt quan trọng, năm đầu tiên thực hiện chiến lược 10 năm và 5 năm kế hoạch theo nghị quyết của Đảng và Quốc hội. Tình hình kinh tế thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, xu hướng bảo hộ trở thành xu hướng chiến lược ở một số quốc gia, cạnh tranh trong từng khu vực diễn ra gay gắt, đặc biệt là khi đại dịch Covid-19 chưa thể sớm kết thúc sẽ tác động tiêu cực và sẽ kéo dài. Trong nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức, tác động ảnh hưởng của dịch bệnh, biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán …

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị toàn Ngành cần tiếp tục đổi mới tư duy phát triển, hành động nhanh hơn, quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, vượt qua khó khăn, tận dụng tốt các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xu hướng dịch chuyển, đầu tư, thương mại, chuyển đổi số trong khu vực và trên thế giới; kiên quyết không lùi bước trước thách thức, biến thách thức thành cơ hội phát triển; kiên định thực hiện các mục tiêu đã đề ra.

Toàn Ngành phải phát huy hơn nữa tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng, quyết tâm hơn nữa, với niềm khát vọng vươn lên mạnh mẽ, để đưa đất nước phát triển hơn, nỗ lực phấn đấu thực hiện thành công toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch năm 2021, tạo nền tảng phát triển vững chắc cho những năm tới, sớm thực hiện hóa khát vọng phát triển đến năm 2045, đưa Việt Nam trở thành nước phát triển thu nhập cao theo tinh thần Nghị quyết của Đảng và Quốc hội.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng biểu dương, đánh giá cao và cảm ơn các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành Kế hoạch, Đầu tư và Thống kê đã nỗ lực, cố gắng, vượt qua khó khăn, thách thức, đoàn kết, thống nhất và phối hợp chặt chẽ để cùng nhau làm nên tầm vóc, vị thế và uy tín của Ngành, đóng góp to lớn vào sự phát triển của đất nước./.

(Toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ 5 năm 2016-2020 và triển khai các nhiệm vụ trọng tâm năm 2021 xem tại đây)